ተደጋጋሚ የፅንስ መጨንገፍ ማለት ሶስት ወይም ከዚያ በላይ ተከታታይ እርግዝናዎች መጥፋት ነው። የፅንስ መጨንገፍ ከ 20 ሳምንታት እርግዝና በፊት እርግዝናን ማጣት ተብሎ ይገለጻል፤ አብዛኛው የፅንስ መጨንገፍ የሚከሰተው በእርግዝና የመጀመሪያዎቹ 12 ሳምንታት ውስጥ ነው።
ከስድስት ከሚፈጠሩ ጽንሶች አንዱ(15%) በራሱ ጊዜ እንደሚጨናገፍ ያውቃሉ?
ሁለትና ከዛ በላይ ጊዜ ፅንስ በራሱ ጊዜ ከተጨናገፈ ሙሉ የሀኪም ምርመራ ማድረግ ያስፈልጋል። ይህ የሚያስፈለገበት ምክንያት መንስኤውን ለማወቅና ቀጣዩ እርግዝና እንዳይጨናገፍ ለመከላከል በማሰብ ነው ::
ብዙ ጊዜ ፅንስ በራሱ የሚጨናገፈው እርግዝና በተፈጠረ በመጀመሪያው ሦስት ወራት ውስጥ አንድ ከወር አበባ ጋር በመመሳሰል ከትንሽ ስጋ መሰል ነገር ጋር ሊወጣ ይችላል።
ጥናቶች እንደሚያሳዩት የዚህ ችግር መንስኤ እስከ 60% በህክምና ምርመራ ሲታወቅ 40% በሚሆኑት ሴቶች ላይ ግን መንስኤው በምርመራም ቢሆን አይታወቅም።
መንስኤዎቹም ከሚከተሉት አንዱ ሊሆን ይችላል:
1) የዘረመል ችግር(Genetic and chromosome abnormalities)
በግምት 2 – 4% የሚሆነው ተደጋጋሚ የእርግዝና መጥፋት ከጄኔቲክ ምክንያቶች ጋር የተያያዘ ነው ተብሎ ይገመታል።
በጥቂት ሰዎች ውስጥ እነዚህ ጉድለቶች በወንድ ዘር ወይም በእንቁላል ውስጥ ከተላለፉ በፅንሱ ጥራት ላይ ተጽእኖ ያሳድራሉ, ይህም ወደ እርግዝና መጥፋት ይመራቸዋል.
ይህም እንደበጎ የሚታይ ሲሆን ማለትም እንደዚህ የክሮሞዞም ችግር ሊኖርባቸው የሚችሉ ልጆች ቢወለዱ በጣም አስቸጋሪ እና ለህይወታቸውም አዳጋች ስለሚሆን ተፈጥሮ በራሱ ጊዜ ችግር መኖሩን ሲያረጋግጥ እንዲወገድ ስለሚያደርግ ነው።
2)የሆርሞን ችግሮች ለምሳሌ ስኳር እና የእንቅርት ችግር(thyroid hormone disorders)
3) የማህፀን ችግሮች ለምሳሌ የማህፀን ዕጢ( myoma)
- እንደነዚህ ያሉ ያልተለመዱ ነገሮች ፋይብሮይድስ, ሴፕተም, ፖሊፕ, ጠባሳ ወይም በማህፀን ውስጥ የተጣበቁ ወዘተ የማህፀን እክሎች የፅንስ መጨናገፍን ያስከስታሉ።
4)የማህፀን ኢንፌክሽን
5) የወንድ ዘር (sperm)ችግሮች
6) የሴቶች ለሲጋራ አልኮል እንዲሁም ለሌሎች መርዛማ ኬሚካሎች መጋለጥ
7) የማህፀን በር ድክመት;
- ብቃት የሌለው የማህጸን ጫፍ፣ የማህጸን ጫፍ ተብሎም ይጠራል ድክመት ብዙውን ጊዜ በሁለተኛው ወር ውስጥ እርግዝናን ማጣት ያስከትላል.
- የማኅጸን ጫፍ እጥረት ባለባቸው ሴቶች, የመድከም መጠን በአንጻራዊነት ከፍተኛ ነው.
8) ያልተገለጹ ምክንያቶች፡-
በጥናቱ መሰረት በተደጋጋሚ የፅንስ መጨንገፍ መንስኤዎች 50% ብቻ ተለይተው የሚታወቁ ሲሆን ቀሪው ያልታወቁ እና ያልተገለጹ ናቸው።
ምርመራዎቹስ ምንድን ናቸው?
የተደጋጋሚ የጽንስ ማቋረጥ ያጋጠማቸው ጥንዶች መንስኤውን ለማወቅ የተለያዩ ምርመራዎችን ማድረግ ያስፈልጋቸዋል ከነዚህ መካከል፦
1) ሙሉ የሀኪም የአካል ምርመራ (physical examination)
2) የማህፀን ምርመራ :- ብዙ ግዜ የማህፀን ችግሮች በአልትራሳውንድ ምርመራ ይታያሉ። Hysterescopy ወይም Hysterosalphingography 3D አልትራሳውንድ ምርመራም ይካተታሉ ።
3) የሆርሞን ምርመራዎች ለምሳሌ የስኳር እንዲሁም የዕንቅርት ሆርሞን ምርመራዎች፤ የፀረ-ካርዲዮሊፒን ፀረ እንግዳ አካላት ደረጃዎችን (Immunoglobulin G እና Immunoglobulin M) ለማረጋገጥ የደም ምርመራን እንዲሁም አስፈላጊ ከሆነ የሉፐስ ፀረ-coagulant ይካተታል.
4) እንዲሁም የፓቶሎጂ ምርመራ ከተጨናገፈው የጽንስ ክፍል ላይ ወይም የእንግዴ ልጅ ላይ ተወስዶ ሚመረመር የጽንስ ምርመራ /ፓቶሎጂ ያስፈልግ ይችላል።በዚህም ምርመራ አብዛኛውን የመጨንገፍ ምክንያት ማወቅ ይቻላል። በተለይም የዘረመል ችግር ካለ በዚህ ምርመራ በቀላሉ ማወቅ ይቻላል።
የህክምና አማራጮቹስ ?
የህክምና አማራጮቹ እንደየመንስዔው ይለያያሉ።
1) ጤናማ ውፍረት መጠን እንዲኖር ማድረግ፤ ጤናማ አመጋገብ ፤ ሱሶችን ማስወገድ
2) የስኳር ፣ የታይሮይድ ሆርሞን እንዲሁም የፕሮላክቲን ሆርሞን ችግሮች ካሉ እነሱን በመድሃኒት ማስተካከል
3) የማህፀን ችግር ካለ ለምሳሌ የማህፀን እጢ(myoma) ወይም polyp ካለ በቀዶ ህክምና ማስተካከል ወይም ማውጣት።
እንዲሁም ሌሎች የተለያዩ የህክምና አማራጮች ሲኖሩት መንስኤውን ማወቅና ለችግሩ መፍትሄ መፈለግ የጽንስ መቋረጡ እንዳይቀጥል ለማድረግ ያግዛል ።